مدیریت اطلاعات در سازمان با رویکرد استراتژیک

سلام

یکی از اتفاقاتی که برای دانشجویان کارشناسی ارشد در رشته های علوم انسانی بخصوص ، میفته اینه که در سر هر کلاسی دانشجو مجبوره که یه مقاله حداقل مروری از موضوع کلاس ارائه بده . من هم از این موضوع مستثنی نبودم و چند مورد از پروژه های تحویلی مربوط به کلاس های ارشدم ، مقالات مروری بود. در مقالات مروری ، عمدتا نظر دیگران گرد آوری و دسته بندی میشه و یک موضوع خاص بررسی میشه . من خلاصه ای از چندتا مقالات خودم رو که به عنوان پروژه تحویل دادم رو تو وبلاگ میذارم و امیدوارم که دوستان استفاده کنند.

اولین مقاله که براتون میزارم در خصوص مدیریت اطلاعات در سازمان با رویکرد استراتژیکه که بیشتر به بحث سیستمهای اطلاعاتی استراتژیک میپردازه.

در میان سرمایه‌های یک سازمان اعم از نیروی انسانی، سرمایه‌های مالی، ماشین‌آلات و تجهیزات، اطلاعات از جمله مهمترین و با ارزش‌ترین آنهاست و این مسأله به‌این دلیل است که تمام امکانات فیزیکی و محیطی از طریق اطلاعات توجیه می‌شوند.  هر سازمانی باید قادر باشد که سیستم­های اطلاعاتی را به وجود بیاورد که از برنامه­ های استراتژیک آن پشتیبانی کرده و خود، یک مزیت رقابتی محسوب شود.  در این مقاله مروری - که عمدتا گردآوری نظر دیگران بوده است و من بعنوان پروژه درس سیستمهای اطلاعات مدیریت در مقطع کارشناسی ارشد انجام داده ام-، مفاهیم و تاریخچه سیستم­های اطلاعاتی، سیستم­های اطلاعات استراتژیک، نقش این سیستم­ها در سازمان­ها،  طراحی، برنامه ­ریزی و معماری آن­ها در سازمان و کارکرد سیستم­های اطلاعاتی استراتژیک به عنوان سلاح رقابتی شرکت بررسی شده است.امیدوارم که مفید باشد.

مقدمه:

امروزه مدیران ارزش رقابتی و استراتژیکی سیستم‌های اطلاعاتی را در سازمان ها بخوبی تشخیص می‌دهند. در میان سرمایه‌های یک سازمان اعم از نیروی انسانی، سرمایه‌های مالی، ماشین‌آلات و تجهیزات، اطلاعات با ارزش‌ترین آنهاست و این مسأله به‌این دلیل است که تمام امکانات فیزیکی و محیطی از طریق اطلاعات توجیه می‌شوند.  اطلاعات می تواند بصورت استراتژیکی مورد استفاده قرار گیرد و امتیازات قابل رقابت برای سازمان کسب کند یا زمینه‌های رقابت را بین سازمان‌ها تغییر دهد و زمینه‌های رقابت را بین سازمان‌ها گسترش دهد. همانطور که امروزه در جهان شاهد هستیم، استفادة بهینه از اطلاعات است که صنایع را متحول ساخته و فرصت‌های جدید بازرگانی را برای آنها پدید می‌آورد. لذا ضروری به نظر می رسد که یک سازمان باید بتواند سیستم  اطلاعاتی را ایجاد کند تا قادر باشد نیازهای اکثریت را در درون سازمان برآورده‌ سازد و بتواند برنامه ها و استراتژی های سازمان را پشتیبانی نماید. 

مفهوم سیستم:

سیستم گروهی از عناصر می‌باشد که بخاطر خواسته مشترک رسیدن به یک هدف با هم ترکیب می‌شوند(McLeod, 1998). مثلاً در یک مرکز اطلاعاتی، منابع انسانی، رایانه‌ای و اطلاعاتی برای رسیدن به هدف مشترک که همان ارائه اطلاعات به مدیران یا کارکنان آن سازمان می‌باشد، باهم ترکیب می‌شوند. در هر سیستمی پنج عنصر درون‌داد (ورودی)، برون‌داد (خروجی)، تبدیل، مکانیسم کنترل و در نهایت اهداف وجود دارند.بطوریکه حرکت سیستم بطوری است که درون‌داد به برون‌داد تبدیل می‌شود.

در این میان مکانیسم کنترل فرآیند تبدیل را برای اطمینان از رسیدن به اهداف سیستم، زیرنظر قرار می‌دهد. مکانیسم کنترل توسط حلقة بازخور به جریان منابع متصل می‌شود بطوریکه حلقة بازخور، اطلاعات را از برون‌داد سیستم کسب می‌کند و آنرا برای مکانیسم کنترل قابل دسترسی قرار می‌دهد. مکانیسم کنترل، علائم بازخور را با اهداف تطبیق داده و منجر به علائمی به عنصر درون‌داد می‌شود تا وقتی که سیستم لازم است عملیاتش را تغییر دهد. (McLeod, 1998){5}

سیستم اطلاعات سازمانی:

مجموعه‌ای از سیستم‌های کامپیوتری که مورد استفاده یک سازمان هستند را فناوری اطلاعات می‌نامند. (افرایم توربان، 2005، 6). یک سیستم اطلاعات به جمع‌‌آوری، پردازش، ذخیره، تحلیل و انتشار اطلاعات برای هدف خاص می‌پردازد.همگام با کاهش هزینه پردازش و افزایش قابلیت کامپیوتر‌ها، نسل جدیدی از سیستم‌های اطلاعات بنام سیستم‌های اطلاعات مدیریت Management Information System (MIS) ، توسعه یافتند. این سیستم،‌ اطلاعات مورد نیاز برای پشتیبانی از تصمیم‌گیری‌های روزمره در زمینه‌های گوناگون کاری را جمع‌آوری، سازماندهی و خلاصه کرده و نمایش می‌دهند. MIS نه‌تنها مدیران را در امور استراتژیک حمایت می‌کند، بلکه در تصمیمات تکراری و روزمره نیز اطلاعات لازم را در اختیار مدیران تاکتیکی قرار می‌دهد و آنها را قادر می‌سازند تا به اطلاعاتی دست یابند که جهت تصمیماتشان کمک مؤثری باشد.MIS می‌تواند تصاویری از مغایرتها و انحرافات از برنامه‌های تعیین شده را نیز آشکار سازد. چنین اطلاعاتی از طریق تهیة گزارشات مدیریت در قالب‌ها و تصاویر منطقی و قاب تعبیر و تغییر و تجزیه و تحلیل در اختیار مدیریت قرار می‌گیرد.رشد و توانایی‌های پردازش اطلاعات و کاهش هزینه‌ها، پشتیبانی کامپیوتری از برخی برنامه‌های غیرمعمول را نیز توجیه کرد و سیستم‌های تعمیم‌ یار Decision Support System (DSS) را با هدف ایجاد یک پشتیبانی کامپیوتری برای تصمیم‌گیری‌های نامتعارف و پیچیده‌ توسعه بخشید. نهایتاً، علاقه به برنامه‌نویسی کامپیوتری با هدف حمل‌کردن هوشمند مشکلات منجر به ایجاد برنامه‌ریزی‌ با نام سیستم‌های پشتیبان هوشمند Intelligent Support System (ISS) گردید. این سیستم‌ها شامل سیستم­های خبره Expert System می‌شوند که مجموعه دانش افراد ماهر و متخصص را در اختیار افراد غیرمتخصص قرار می‌دهند و نسل جدید از سیستم‌های هوشمند را که قابلیت‌های یادگیری ماشینی داشته و قادر به درس‌گرفتن از مسائل گذشته‌اند را ایجاد می‌نمایند.

تعریف معماری سیستم:

معماری سیستم به معنای ارائه توصیفی از یک سیستم است که نشان دهنده ساختار اجزاء آن، ارتباط بین آنها و اصول و قواعد حاکم بر طراحی و تکامل آنها در گذر زمان باشد(Zachman, 1999). در مقایسه با سایر سیستم های اطلاعاتی که حاصل کار آنها فیزیکی و قابل لمس بوده و اجزاء و روابط حاکم بر آنها کاملاً مشخص است، معماری سیستم های اطلاعات استراتژیک در سازمان مواجه با سیستمی است که اجزاء آن اغلب ترکیبی و مفهومی بوده و روابط حاکم بر آنها منبعث از برنامه ریزی استراتژیک سازمان می باشد. بنابراین توصیف اجزاء و روابط بین آنها نیازمند روش های خاصی است که در اصطلاح به آن مدل گفته می شود.

تعریف سیستم های اطلاعات استراتژیک:

یکی از صاحبنظران به نام آقای چارلز ویزمن (Charls Wisman, 1984) سیستم های اطلاعات استراتژیک را اینگونه تعریف می نماید: "استفاده خلاق از سیستم های اطلاعاتی در راستای پشتیبانی از استراتژیهای رقابتی شرکت با هدف رسیدن به رقبای تجاری و یا کسب برتری در مقابل آنها." بطور کلی می توان گفت هر سیستم اطلاعاتی (دستی یا کامپیوتری) که بتواند موقعیت رقابتی سازمان را پشتیبانی کند یا به هر ترتیبی برای سازمان مزیت رقابتی ایجاد نماید می تواند یک سیستم اطلاعات استراتژیک باشد. ممکن است بعضی از سیستم های اطلاعاتی و فن­آوری اطلاعات مورد استفاده سازمان قرار گیرند ولی برای آن مزیت رقابتی ایجاد نکنند. بنابراین این سیستم های اطلاعاتی و فن­آوری اطلاعات جزء سیستم های اطلاعات استراتژیک نمی باشند.
به بیان دیگر سیستم­های اطلاعات استراتژیک عبارتند از: "توسعه و بهبود جریان اطلاعاتی برای فرایند تصمیم گیری وحمایت از موقعیت رقابتی سازمان.که فرایند تصمیم گیری خود شامل: 1- شناسایی ودرک مساله (آگاهی) 2- ایجاد راه کار برای حل مساله (طراحی) 3- انتخاب راه حل مناساب برای حل مساله (انتخاب). همچنین پشتیبانی از موقعیت رقابتی سازمان شامل: 1- شناسایی نقاط قوت وضعف داخلی و فرصت و تهدیدات بیرونی 2- توسعه و بهبود برنامه ها در سطح استراتژیک و عملیاتی 3- مدیریت عملکرد سازمان(شعبان الهی، 2008)."

اهمیت معماری برای سیستم های اطلاعات استراتژیک:

به دلیل اهمیت انعطاف پذیری سازمانها در برابر فشارهای بیرونی نظیر تغییر ماهیت کسب و کار، تغییر مأموریتها و ساختار های سازمانی وتغییرات سریع تکنولوژی نیاز به یک چارچوب و راهنمای مناسب برای طراحی وپیاده سازی سیستم های اطلاعات استراتژیک منعطف که حداکثر سازگاری را باشرایط ذکر شده داشته باشد ضروری بنظر می رسد. (Zachman, 1999) بطور خلاصه می توان ضرورت معماری سیستم های اطلاعات استراتژیک را در ظهور سازمانهای بزرگ ، نیاز به طراحی و توسعه سیستم های اطلاعاتی پیچیده ، ظهور سیستم های اطلاعاتی به منظور خاص و انعطاف پذیری سیستم های اطلاعات استراتژیک در برابر فشار های بیرونی وارده بر سازمان که ناشی از تغییر وتحولات در شیوه کسب وکار ،رقبا ، عرضه کنندگان ، مشتریان و بطور کلی تمامی تأثیر گذاران بر سازمان و تغییرات سریع فن­آوری اطلاعات ارزیابی کرد.

برنامه ریزی سیستم های اطلاعات استراتژیک:

فرایندی است که از طریق آن سازمان چارچوبی از برنامه های کاربردی مبتنی بر کامپیوتر را تعیین می کند تا این مجموعه از سیستم ها بتواند برای دستیابی به اهداف استراتژیک سازمانی کمک نماید.فرایند برنامه ریزی سیستم های اطلاعات استراتژیک مشتمل برتعدادی فعالیت بهم پیوسته است(Newkirk,2003). خروجی اصلی فرایند برنامه ریزی سیستم های اطلاعات استراتژیک مجموعه ای مشخص از سیستم های اطلاعاتی است که می تواند به سازمان در انجام فعالیتهای تجاری ودستیابی به به اهداف استراتژیک کمک نماید .بنابراین سازمانها این برنامه را با هدف تشخیص با ارزش ترین سیستم های اطلاعاتی انجام داده وبه دنبال برنامه های کاربردی وسیستم هایی هستند که نتیجه ای در پشتیبانی از موقعیت رقابتی وایجاد مزیت رقابتی آنها داشته باشد. شکل زیر فرایند برنامه ریزی سیستم­های اطلاعات استراتژیک را نشان میدهد.

همانطور که در شکل هم مشاهده می شود خروجی برنامه­ریزی سیستم های اطلاعات استراتژیک تعریف یک سری برنامه ها جهت استفاده از سیستم های اطلاعاتی وهمچنین کنترل مستمر و برنامه ریزی شده برای توسعه وبهبود این سیستم ها در جهت پشتیبانی از موقعیت رقابتی وایجاد مزیت رقابتی برای سازمان می باشد .برنامه ریزان بایستی تغییرات روش های مدیریتی وموقعیت رقابتی را درون فرایند برنامه ریزی قرار دهند تا از این طریق رویه های حاکم بر توسعه وبهبود این سیستم ها معین شود . این کار باعث می شود تا مجموعه سیستم های اطلاعات استراتژیک در برابر تغییرات منعطف باشند و از پیچیدگی های ناشی از توسعه های نا منظم جلوگیری شود.

برای طراحی یک سیستم اطلاعات استراتژیک،فهم وشناسایی فعالیتهایی که بایستی توسط این سیستم پشتیبانی شود، انتظارات کاربران سیستم وهمچنین استراتژی اطلاعاتی سازمان بسیار مهم است. بطور مثال برای شناسایی و درک اطلاعات استراتژیک می توان از تجزیه و تحلیل ساختار یافته استفاده نمود، در این حالت بایستی سطوح عالی سازمان و همچنین فعالیتهای مدیریت استراتژیک رابه فعالیتهای ریز تجزیه نمود.انتظارات کاربران بالقوه سیستم (افرادی که می خواهند بکارگیرند و یا سیستم را نگهداری کنند) از طریق جلسات متعدد برای مشخص نمودن حیطه وظایف و اقدامات مورد انتظار بایستی جمع آوری شوند. این فعالیت می تواند در هنگام آغاز طراحی و یا در طول فرایند نگهداری سیستم اطلاعات استراتژیک صورت گیرد.افرادی که می توان با آنها مصاحبه نمود شامل: مدیریت استراتژیک،مدیریت مالی،تولید،کیفیت و سیستم های اطلاعاتی است(Presely,1995). با استفاده از نیاز مندیها یک ساختار کلی ازسیستم اطلاعات استراتژیک بدست می آید. ممکن است بعضی از سیستم های اطلاعاتی حیطه­های وظیفه­ای موجود امکان ذخیره ودسترسی صحیح، کامل و به موقع به اطلاعات را فراهم کند. اما تلاش برای طراحی سیستمهای اطلاعات استراتژیک شامل توسعه وترکیب یک ساختار وسیع­تر جهت سیستم­های اطلاعاتی برای سازمان است.(Ward, 1996)
سیستم های اطلاعات استراتژیک هم نیازمند اطلاعات از منابع داخلی مانند بخش های وظیفه ای درون سازمان و هم نیازمند اطلاعات خارج از سازمان می باشد. جهت کمک گرفتن از سیستم های اطلاعات وظیفه ای درون سازمان و بر اساس نیاز سنجی اطلاعاتی برای سیستم های اطلاعات استراتژیک ومقایسه آن با میزان توانایی و قابلیت سیستم های موجود، می توان منابع اطلاعاتی مناسب را جهت سیستم های اطلاعات استراتژیک تعیین نمود. همچنین ، با مقایسه توانایی ها و قابلیت های سیستم های اطلاعاتی موجود با استراتژیهای اطلاعات وتکنولوژی موجود در بازار، می توان در گزینش راهکارهایی جهت انتخاب سخت افزار ونرم افزار کمک گرفت. برای طراحی سیستم های اطلاعات استراتژیک نیاز به فرایند مدیریت استراتژیک ، نیاز های کاربران سیستم و استراتژی اطلاعات می باشد. معماری به ما کمک می کند تا تغییرات مشی مدیریت استراتژیک ، نیازهای کاربران و استراتژیهای اطلاعات را درون سیستم لحاظ کنیم بدون اینکه نیاز به تغییرات کلی و اساسی در اجزاء باشد و در لحاظ کردن آنها دچار سردرگمی شویم.

نقش سیستم­های اطلاعات استراتژیک:

اهداف ابتدایی و اولیه مدیران استراتژیک حداکثر کردن ارزش قابل تحویل به تمامی ذینفعان سازمان می­باشد.این اهداف بوسیله برقراری و نگهداری یک چشم انداز واحد واستراتژی جهت دار تکمیل می شوند. مزیت های رقابتی بایستی شناسایی و از آنها در جهت رشد و ارتقاء سازمان استفاده شود. برای حمایت از موقعیت رقابتی سازمان بایستی فعالیت های استراتژیکی انجام شود مانند: 1- شناسایی نقاط قوت و ضعف داخلی وفرصت وتهدیدات بیرونی 2- توسعه و بهبود برنامه ها در سطح استراتژیک و عملیاتی  3- مدیریت عملکرد سازمان(Senn, 1992). سیستم های اطلاعات استراتژیک برای حمایت از موقعیت رقابتی بایستی این عملیات و فرایند را پشتیبانی کند تا بتواند ارزش مناسب را برای ذینفعان مهیا نماید. یک سیستم اطلاعات استراتژیک بایستی درقالب یک شکل قابل استفاده بوسیله متصدی این فرایند قرار گیرد (اطلاعات بایستی کامل، درست و به موقع باشند) و همچنین اطلاعات بایستی سریع و آسان مکان یابی شوند. هدف از اجرای یک پروژه سیستمهای اطلاعات استراتژیک دریک سازمان چابک می تواند توسعه و کاربرد فرایندها واطلاعات زیربنایی برای هوشیاری موقعیتی، تصمیم گیری، برنامه ریزی ومدیریت عملکرد(با تاکید بر ارتباطات) باشد.(Goldman, 1995) {1}

 

سیستم های اطلاعاتی می توانند از جایگاه رقابتی شرکت پشتیبانی نمایند . بدین منظور سه تحلیل ذیل مورد توجه قرار می گیرد:

1.     این سیستم ها می توانند راه کارهایی را برای کاهش هزینه مدیریت کارآیی ارائه دهند.

2.     همه شرکت های موفق یک یا دو عملکرد کسب وکار دارند که می توانند بهتر از سایر رقبا انجام دهند. به این عملکردها ، شایستگی های محوری می گویند.اگر شایستگی های محوری در دراز مدت فوائد قابل ملاحظه ای برای شرکت داشته باشند ، به مزیت رقابتی تبدیل می شوند. مثال هایی از مزیت   رقابتی عبارتند از: پیشرو بودن در کیفیت محصول، نام تجاری و شهرت شرکت، تکنیک های تولید ارزان، حق امتیاز، انحصارطلبی، تیم کارکنان ومدیریت کارآمد. سازمانی موفق خواهد بود که بتواند در مقابل تغییرات مزیت های مورد نظر خود را بیابد.

3.     اغلب سیستم های اطلاعاتی از مزایای رقابتی پشیبانی می نمایند. سرعت تغییرات سبب می شود تا دسترسی به اطلاعات در محیط رقابتی بسیار حائز اهمیت باشد. سیستم های رقابتی از مزیت های رقابتی پایدار پشتیبانی می کنند . در واقع سیستم اطلاعاتی خود یک مزیت رقابتی محسوب می شود.

سیستم اطلاعات استراتژیک مانعی برای ورود:

مزیت استراتژیک مهم برای یک شرکت موانع ورود است . شرکت با سرمایه گذاری و نگاه استراتژیک به فن آوری اطلاعات می تواند از این سرمایه گذاری برای ایجاد ، رشد یا نگهداری موانع ورود استفاده نماید. در ادامه موارد مهم سرمایه­گذاری شرکت­ها در سیستم­های اطلاعات استراتژیک را بررسی می­کنیم:

1. بهره­ گیری از سرمایه­ گذاری در فن­آوری که از شایستگی محوری شرکت پشتیبانی می نماید. همانگونه که پیشتر توضیح داده شد، شرکت های موفق یک یا دو شایستگی محوری دارند که می توانند بهتراز رقبایشان آن را انجام دهند. این شایستگی می تواند توسعه محصول جدید یا ارائه خدمت به مشتری باشد . اغلب فن آوری اطلاعات ورودی مهم این شایستگی محوری است. سرمایه گذاری فن آوری اطلاعات در شایستگی محوری شرکت ، مانع مهمی برای ورود است.

2. بهره گیری از سرمایه گذاری فن آوری اطلاعات در شبکه های زنجیره تامین . شرکت هایی که بخشی از سیستم یکپارچه زنجیره تامین هستند، روابط مطمئن با تامین کنندگان دارند. این امر سبب تسریع زمان تحویل می شود . عدم توانایی تازه وارد ها برای ورود به سیستم مدیرت زنجیره تامین / موجودی ، مانع مهمی برای ورود است.

3. بهره گیر ی از سرمایه گذاری در فن آوری اطلاعات در مدیریت کانال توزیع. سرمایه گذاری در سیستم های مدیرت کانال توزیع سبب تسریع زمان تحویل و تحویل بدون مشکل می شود . سرمایه گذاری در این فن آوری می توان مانع مهمی برای ورود باشد . هنگامی که سیستم های مدیریت کانال توزیع انحصاری شوند ، می توان خرده فروشان را در کنترل داشت.

4.  بهره گیری از سرمایه گذاری در فن آوری اطلاعات در ترویج نام تجاری. اغلب شرکت ها مبالغ هنگفتی را در تبلیغ نام تجاری صرف می نمایند . این کار با سرمایه گذاری در بازاریابی سیستم های اطلاعاتی و سیستم مدیریت ارتباط با مشتری تسهیل می یابد . نام تجاری مانع مهمی برای ورود است.

5. بهره گیری از سرمایه گذاری در فن آوری اطلاعات در فرایندهای تولید. سیستم های اطلاعاتی برای مدیریت عملیات تولید انبوه،ضروری هستند. سرمایه­گذاری در فن­آوری اطلاعات به شرکتها امکان می دهد تا در سطح خروجی منعطف باشند.

6. بهره گیری از سرمایه گذاری در فن آوری اطلاعات در تجارت الکترونیک . وب سایت های شرکت ها را می توان مطابق با سلائق ، انتظارات و نیازهای تجاری مشتریان ، طراحی نمود . بدین ترتیب وفاداری مشتری به شرکت افزایش می یابد . وفاداری مشتری مانع مهمی برای ورود است.{4}

 

نتیجه:

دردنیای کسب وکار امروز، رویکرد استراتژی ، اثربخشی خود را در تحول آفرینی به اثبات رسانده است . شرکتهای متعددی را می توان نام برد که با این رویکرد به قله های موفقیت دست یافته اند. این رویکرد به همان میزان که ارزشمند است ، کمیاب است زیرااستراتژی های تحول آفرین عمیقا به قابلیتهای ذهنی و خلاقانه انسانها متکی است . دراینجا بازهم دانشمندان به یاری مدیران می آیند و توانمندیهای فنی و تکنولوژیک خود رادر راستای کمک به طراحی استراتژی تحول آفرین بسیج می کنند. اشکال کار اینجاست که تکنولوژی کامپیوتری "به عنوان هوشمندترین محور تکنولوژی " از فرایندها و الگوریتم هاجان می گیرد و استراتژی ماهیتا رویکردی غیرفرایندی است . اما تجربیات قبلی محققان در استفاده از فرایندهای کامپیوتری در تکنولوژی و کاربردهای هوش مصنوعی وسیستم های خبره پشتوانه خوبی برای حرکت به سوی "کامپیوترهای خلاق " است .خلاقیت مصنوعی امروز در مراحل اولیه خود قرار دارد ولی حرکت آن به سوی سیستم های تکامل یافته تر یک جریان واقعی و ملموس است . محققان بی شماری درسراسر جهان به منظور نظریه پردازی درخصوص چگونگی خلاقیت انسان و طراحی الگوریتم های خلاقیت مصنوعی درتلاشند. برخی دیگر به کاربردهای آن در طراحی استراتژی های تحول آفرین پرداخته اند. امروز اگرچه اثربخشی کاربرد کامپیوتر در طراحی استراتژی محدود است ولی سرانجام روزی این امر واقعیتی ملموس خواهدبود ولی ممکن است استراتژی کامپیوتری چیزی بیش از یک بازی نباشد، زیرا در دنیای رقابتی امروز، "برای همه " بودن یک سیستم به معنی "برای هیچکس "بودن است. شاید سیستم­های اطلاعات استراتژیک را باید با همین پیچیدگی های آن پذیرفت.{2}

مراجع:

1.     الهی شعبان، باقری مسعود، نقش معماری در توسعه سیستم­های اطلاعات استراتژیک، اولین همایش ملی مدیریت فناوری اطلاعات، سال 1383

2.     مبارکی حسین، آقازاده سارا، برنامه­ ریزی استراتژیک سیستم­های اطلاعات سازمانی، اولین همایش ملی مدیریت فناوری اطلاعات، سال 1383

3.     غفاریان وفا، کیانی غلامرضا، استراتژی اثر بخش، چاپ پنجم، سال 1387

4.     پیروزفر شهناز، شبکه فن آوری اطلاعات ایران، شاخه نرم افزار

5.     Kenneth c. Laudon, Management information system: managing the digital firm, 9th edition.